ΟΜΙΛΟΣ ΛΑΝΙΤΗ

Ένας Όμιλος

μια ιστορία από μόνος του

O Όμιλος Λανίτη έχει πίσω του μια ιστορία που σχεδόν αγγίζει τα 150 χρόνια και συμπληρώνει 125 χρόνια από την ίδρυση της Ν. Π. Λανίτης και Σία. Οι ρίζες του Ομίλου πάνε πίσω στο 18ο αιώνα και στον Παναγή Σύκα, από τη Λάνια και αργότερα γνωστό ως Παναγή Λανίτη.

Διαχρονικά πρωτοπόροι και πρωταγωνιστές

O ΌμιλοςΛανίτη έχει πίσω του μια ιστορία που σχεδόν αγγίζει τα 150 χρόνια και συμπληρώνει 125 χρόνια από την ίδρυση της Ν.Π. Λανίτης και Σία. Οι ρίζες του Ομίλου πάνε πίσω στο 18ο αιώνα και στον Παναγή Σύκα, από τη Λάνια και αργότερα γνωστό ως Παναγή Λανίτη.

Ο ιδρυτής Παναγής Σύκας

Ο Παναγής Σύκας

Ο Παναγής Σύκας, λόγω φτώχειας, περί τα τέλη της τουρκοκρατίας (1878) στην Κύπρο, εγκατέλειψε τη γενέτειρά του Λάνια και εγκαταστάθηκε στη Λεμεσό όπου καθιερώθηκε ως Παναγής Λανίτης λόγω της καταγωγής του.

Παντρεύτηκε την Αγγέλικα Κύζα, κόρη παλιάς οικογένειας της Λεμεσού, με την οποία απέκτησε πέντε παιδιά. Τρεις κόρες (Ελέγκω, Αντιγόνη και Κλειώ) και δύο γιους, τους Νικόλα Π. Λανίτη και Κώστα Π. Λανίτη (πατέρας του Ευαγόρα Κ. Λανίτη).

Τα παιδιά του Παναγή, Κώστας και Νικόλας, συνέχισαν αργότερα τις επιχειρηματικές δραστηριότητες του πατέρα τους.

Ο Παναγής Λανίτης μορφώνει τα παιδιά του όσο μπορούσε καλύτερα. Το 1880 αποφοιτούν από το Ελληνικό Σχολαρχείο. Στη συνέχεια τους στέλνει στη Βηρυτό «προς εκμάθησιν ξένων γλωσσών και εμπορικής κατάρτισης».

Με την επιστροφή τους στην Κύπρο δραστηριοποιούνται στο εμπόριο με αρχικό κεφάλαιο 2 χιλ. Ναπολεόνια έκαστος που τους παραχωρεί ο πατέρας τους.

Ο Νικόλας δραστηριοποιείται αρχικά στο κατάστημα του πατέρα του στη Λεμεσό, ενώ στέλνει τον Κώστα Π. Λανίτη σε νεαρή ηλικία στη Σύμη και κατόπιν στη Χίο για να πουλά κυπριακά κρασιά στον τουρκικό στρατό.

Δυο πλοία όμως με τα οποία μετέφερε εμπορεύματα ο Κώστας Π. Λανίτη ναυαγούν. Ο Κώστας αναγκάζεται να κλείσει την επιχείρησή του και να επιστρέψει στην Κύπρο.

Ο Παναγής Λανίτης πεθαίνει νέος το 1905 και πλέον αναλαμβάνουν τα παιδιά του, Κώστας και Νικόλας.

Και εγένετο η Ν.Π. Λανίτης και Σία

Τα δύο αδέλφια, σύμφωνα με μια ιστορική ομιλία του Ευαγόρα Λανίτη τον Ιούνιο του 1989, για τα 110 χρόνια του Ομίλου, πρώτα φροντίζουν να παντρέψουν τις τρεις αδελφές τους. Και όπως αργότερα διηγούνται, έφθασαν στο σημείο να μην έχουν ούτε λεφτά για ψωμί.

Οικογενειακή φωτογραφία της οικογένειας Λανίτη τη δεκαετία του ‘30. Στο κέντρο ο Κώστας Π. Λανίτης και ο Νίκος Π. Λανίτης

Ο Νικόλας είχε μια ομολογία του CreditFoncien την οποία έβαλε υποθήκη στην Οθωμανική Τράπεζα και πήρε 12 λίρες. Με τα χρήματα αυτά ως κεφάλαιο, ιδρύουν το 1896 τον συνεταιρισμό Ν. Π. Λανίτης και Σία.

Ο Νικόλας και ο Κώστας ήταν δύο εντελώς διαφορετικοί χαρακτήρες, όμως αυτό δεν τους εμπόδισε να συνεργαστούν αγαστά για περισσότερο από μισό αιώνα.
Ο Ν. Π. Λανίτης ήταν το εμπορικό δαιμόνιο, διορατικός και δημιουργικός και Κ. Π. Λανίτης το οργανωτικό μυαλό που υλοποιούσε τα σχέδια. Ο ένας συμπλήρωνε τον άλλο.

Ο χρυσούς κανών

Τον Όμιλο Λανίτη χαρακτήριζε πάντα μια αφοσίωση σε αρχές και αξίες. Καθόλου τυχαία που ο Ευαγόρας Κ. Λανίτης, στην ομιλία το 1989, μεταξύ άλλων, επέλεξε να δώσει έμφαση σε μια σχετική παράγραφο του ιδρυτικού εγγράφου της Ν.Π. Λανίτης και Σία: «Εάν τις των συνεταίρων κατά την διάρκειαν της Εταιρείας χαρτοπεκτή συστηματικώς και πράττη τούτο παρά τας επανειλημμένας παρατηρήσεις και συστάσεις ή και επιδείξη διαγωγήν ανήθικον δύναται να αποπεμφθή της Εταιρείας λαμβάνων εν τοιαύτη περιπτώσει ό,τι αναλογεί αυτώ εκ της Εταιρείας».

Ο Ευαγόρας Κ. Λανίτης

«Αυτός ο όρος», σημείωσε ο Ευαγόρας Κ. Λανίτης, «εξακολουθεί να είναι για μας ο χρυσούς κανών. Η απαγόρευση του χαρτοπαιγνίου και της ανηθίκου διαγωγής, που σημαίνει εντιμότητα κάτω από οποιεσδήποτε περιστάσεις, πιστεύω ότι ήτο το κλειδί της επιτυχίας του Συγκροτήματος μας κατά τα 110 χρόνια ζωής του».

Οι πρώτες δεκαετίες

Η έναρξη της επιχειρηματικής δραστηριότητας των αδελφών Λανίτη συμπίπτει με την οικονομική ανάπτυξη που γνώρισε η Κύπρος τις πρώτες δεκαετίες της αγγλοκρατίας.

Τα δυο αδέλφια συνεχίζουν το εμπόριο πάνω στις γραμμές του πατέρα τους και σύντομα αντιλαμβάνονται ότι υπάρχει ανάγκη για έναν οργανισμό στον οποίο να κατατίθενται αποταμιεύσεις από τον κόσμο.

Το 1901, μαζί με άλλους Λεμεσιανούς ίδρυσαν το Λαϊκό Ταμιευτήριο Λεμεσού (το οποίο αργότερα μετεξελίχθηκε στη Λαϊκή Τράπεζα).

Βασικός πυλώνας η επένδυση κερδών

Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου η Ν.Π. Λανίτης και Σία εμπορεύεται σχεδόν όλα τα τότε γνωστά προϊόντα της Κύπρου, κρασιά, σταφίδες, χαρούπια, αμύγδαλα κλπ. Όπως σημειώνει ο Ευαγόρας Κ. Λανίτης, «κερδίζουν συγκριτικά διά την εποχή αρκετά χρήματα τα οποία επενδύουν εις την εργασία τους». Με αυτό τον τρόπο κατάφεραν να αντέξουν την οικονομική κρίση που ακολούθησε μετά τον Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο

Η επένδυση των κερδών ως προτεραιότητα είναι ένας από τους βασικούς πυλώνες της επιτυχημένης πορείας του Ομίλου.

Το «παλιοχώραφο» του Amathus

Η επιχειρηματική διορατικότητα διέκρινε πάντοτε τον Όμιλο Λανίτης. Το 1927 τα αδέλφια Νικόλας και Κώστας ιδρύουν με την Ελληνική Εταιρεία Οίνων και μερικούς άλλους την Κυπριακή Εταιρεία Οίνων (ΚΕΟ), με μερίδιο 45%. Αποχωρούν από την ΚΕΟ το 1950.

Το 1933, ο Κώστας και ο Νικόλας Λανίτης αγόρασαν γεωργική γη στα χωριά Αλέκτορα και Κούκλια της Πάφου, μέρος της οποίας αποτελεί σήμερα το Aphrodite Hills Golf Resort.

Ένα άλλο σχετικό παράδειγμα αποτελεί η αγορά της γης, στην οποίαν κτίστηκε αργότερα το ξενοδοχείο Amathus στη Λεμεσό. Για την αγορά της γης δαπανήθηκε την τότε εποχή ένα ποσό της τάξης των 22 χιλ. κυπριακών λιρών που εθεωρείτο πολύ υψηλό. Πολλοί τότε έλεγαν, αναφέρει ο Ευαγόρας Κ. Λανίτης, «ποιος τρελός έδωσε ένα τόσο μεγάλο ποσό για να αγοράσει το παλιοχώραφο;»

1936 – 1945

Το 1936 με πρωτοβουλία του Νικόλα Π. Λανίτη αρχίζει η δημιουργία του Αγροκτήματος Λανίτης, τη σημερινή Lanitis Farm Ltd.

Σήμερα στη συγκεκριμένη γη βρίσκονται και οι εγκαταστάσεις του Fasouri Watermania Waterpark.

Το υδροπάρκο στο Φασούρι που εγκαινιάστηκε το 1998

Το 1943 ιδρύθηκε η Ναυτιλιακή Εταιρεία Αμαθούς Λτδ, η οποία σήμερα ονομάζεται Amathus Public Ltd και δραστηριοποιείται στον τομέα του τουρισμού, των ταξιδιών και των μεταφορών.

Το 1945 ιδρύθηκε η κατασκευαστική εταιρεία Cybarco Contracting και αργότερα η Cybarco Development. Μια εταιρεία που σήμερα κατατάσσεται ανάμεσα στις κορυφαίες ανάπτυξης πολυτελών ακινήτων στην Κύπρο.

Η επιστροφή Ευαγόρα Λανίτη

Μετά τις πρώτες δεκαετίες ζωής του Ομίλου Λανίτη και με την πάροδο των χρόνων, ακολούθησαν δραστηριότητες οι οποίες ανάπτυξαν και διεύρυναν με εντυπωσιακό τρόπο τον Όμιλο. Με την επιστροφή του Ευαγόρα Κ Λανίτη στην Κύπρο, μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του περί τα τέλη της δεκαετίας του 1940, τα πράγματα μπαίνουν σε άλλη βάση. Υπό τη δυναμική διεύθυνση του Ευαγόρα Κ. Λανίτη, ακολουθεί μια τεράστια ανάπτυξη. Ο Όμιλος θέτει τις βάσεις και αρχίζει να επεκτείνεται σε σχεδόν όλους τους τομείς της οικονομίας.

Ο Ευαγόρας Λανίτης παρουσιάζει τα σχέδια για τη δημιουργία του Aphrodite Hills το 1985

Το 1952 ιδρύεται η Lanitis N & E Estates Ltd η οποία μετονομάστηκε στη συνέχεια σε Lanitis E.C. Holdings Ltd. και είναι η εταιρεία επενδύσεων χαρτοφυλακίου και μητρική εταιρεία του Ομίλου.

To 1973 εγκαινιάζεται το ξενοδοχείο Amathus στη Λεμεσό και λίγα χρόνια αργότερα ακολουθεί ένα δεύτερο ξενοδοχείο στην Πάφο.

Το 1990 ιδρύθηκε η Lanitis Development Ltd η οποία δημιούργησε και ανάπτυξε το Aphrodite Hills.

Κατά τη διάρκεια της πιο πάνω περιόδου ο Όμιλος επενδύει είτε πλειοψηφικά είτε μειοψηφικά σε πολλές άλλες εταιρείες και έργα.

Η σύγχρονη εποχή

Μετά τον θάνατο του Ευαγόρα Λανίτη το 1992, αναλαμβάνουν τα παιδιά του, Πλάτωνας, Κώστας και Μάριος Λανίτης και Ισαβέλλα Ηλιάδου, υπό την προεδρία Πλάτωνα Ε. Λανίτη.

Το 1998 ιδρύεται η Heaven’s Garden Waterpark Ltd (ιδιοκτήτρια του Fasouri Watermania Waterpark), και το 2000 η Lanitis Aristophanous.

Το 2002 εγκαινιάστηκε το Aphrodite Hills και ιδρύθηκε η Carob Mill Restaurants και ακολούθησε το 2005 η Amathus Aegeas.

Ο Χαρουπόμυλος Λανίτη όπως διαμορφώθηκε μετά το 2002

Το 2011 δημιουργήθηκε η Lanitis Energy (με θυγατρικές τις Lanitis Electrics, Conercon και Lanitis Gas) που δραστηριοποιείται κυρίως στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

Κατασκευή μεγάλου φωτοβολταϊκού πάρκου στην Επαρχία Πάφου το 2020

Το 2014 γίνονται τα εγκαίνια της Μαρίνας Λεμεσού, ένα κορυφαίο έργο υποδομής στην Κύπρο. Ο Όμιλος συμμετέχει στο μετοχικό της κεφάλαιο και στην κατασκευαστική κοινοπραξία του έργου μέσω της Cybarco, έχοντας και την αποκλειστική ευθύνη των πωλήσεων ακινήτων.

Το 2015 η Amathus Public συμμετέχει στην Olympic Lagoon Resort η οποία είναι η ιδιοκτήτρια του ξενοδοχείου Olympic Lagoon στην Πάφο.

Το 2017 ολοκληρώνεται από τη Cybarco το The Oval και το 2018 ξεκινούν οι εργασίες ανέγερσης του Trilogy.

Ολοκλήρωση του The Oval στη Λεμεσό το 2017

Το 2020 ξεκίνησαν οι κατασκευαστικές εργασίες του Limassol Greens Golf Resort.

Limassol Greens

Limassol Greens

Επιχειρείν με ανθρωποκεντρική προσέγγιση

Ο Όμιλος Λανίτη κουβαλά στην πλάτη μια ιστορία πέραν του αιώνα. Είναι ένας Όμιλος με επιτυχημένες δραστηριότητες σχεδόν σε όλους τους τομείς της οικονομίας αλλά και ένας Όμιλος με κοινωνικές ευαισθησίες. Το «κουβάρι» της ιστορίας του Ομίλου ξετυλίγει ο Πρόεδρός του, Πλάτων Λανίτης. Μιλά για πολλά, για τις αρχές και τις αξίες του Ομίλου και αποκαλύπτει προσωπικές στιγμές που του έχουν μείνει αξέχαστες.

Πώς είναι να βρίσκεται κάποιος επικεφαλής ενός ομίλου με μια ιστορία τόσο μεγάλη, 150 χρόνων και ένα όνομα τόσο βαρύ;

Πρώτα απ’ όλα, δεν είμαι μόνος μου σε αυτό τον Όμιλο. Είχα πάντοτε δίπλα μου τα αδέλφια μου και μαζί παίρναμε τις περισσότερες αποφάσεις, σίγουρα τις πιο κρίσιμες. Παράλληλα, πάντοτε πλαισιωνόμαστε από πολύ αξιόλογα στελέχη και  συνεργάτες οι οποίοι, στο δικό τους τομέα και ο καθένας στην ειδίκευσή του, είναι σίγουρα πολύ καλύτεροι από εμάς.

Πρόσφατη φωτογραφία της 4ης γενιάς της οικογένειας Λανίτη η οποία καθοδηγεί σήμερα τον Όμιλο: Κώστας, Πλάτων, Ισαβέλλα και Μάριος Λανίτης.

Είσαστε όμως ο επικεφαλής. Αυτός που έχει τον τελικό λόγο και τη μεγαλύτερη ευθύνη.

Έπρεπε ένας εκ των ιδιοκτητών να πάρει τη θέση του Προέδρου του Ομίλου. Ο κλήρος έπεσε σε μένα. Πάντα όμως δουλεύαμε ως ομάδα. Η ομαδική και συλλογική προσπάθεια και δουλειά, είναι ένα από τα πιστεύω μας. Στο στίβο των επιχειρήσεων, δεν είναι μαραθώνιος, αλλά σκυταλοδρομία για την ομάδα.

Ανθρωποκεντρικός οργανισμός

Μέσα από την ιστορία των οργανισμών κτίζεται η κουλτούρα και το DNA τους. Στον δικό σας οργανισμό ποια είναι αυτή η κουλτούρα και το DNA;

Όντας ένας ανθρωποκεντρικός οργανισμός, πιστεύουμε πάρα πολύ στον άνθρωπο. Για εμάς, το πιο σημαντικό περιουσιακό μας στοιχείο, είναι οι άνθρωποι που εργάζονται και είναι μαζί μας. Εάν θελήσω λοιπόν να κάνω μια παρομοίωση, θα έλεγα πως είμαστε όπως ένας στερεός και ανθεκτικός τοίχος, κτισμένος από πέτρες, άλλες μεγάλες και άλλες μικρές, όλες όμως απαραίτητες. Κάθε πέτρα, είναι μέρος του οικοδομήματος, έχοντας τον δικό της ξεχωριστό ρόλο, πάντα όμως ως μέρος του συνόλου. Η δική μας συνεισφορά  ως ιδιοκτήτες αυτού του Ομίλου, στην καθημερινότητά του, είναι η προσπάθειά μας να μεταλαμπαδεύσουμε την εμπειρία και τη γνώση καθώς και την ιστορία του Ομίλου και τις αξίες του, που δεν είναι άλλες από την ακεραιότητα, την αξιοπιστία, την εντιμότητα, τη σκληρή δουλειά και την κοινωνική προσφορά.

Ένα εμβληματικό έργο

Ποια θεωρείτε ως πιο σημαντική στιγμή σε αυτή την πολύχρονη πορεία του Ομίλου Λανίτη;

Δεν είναι μόνο μια στιγμή, αλλά πολλές.  Σίγουρα, είχαμε και πάρα πολύ καλές αλλά και δύσκολες στιγμές. Αν μιλήσουμε για τις καλές, στην πρόσφατή μας ιστορία, θα μπορούσα να αναφέρω την υλοποίηση του έργου «Aphrodite Hills». Μαζί με αξιόλογους συνέταιρους και μια έμπειρη ομάδα στελεχών και προσωπικού, καταφέραμε να κάνουμε πραγματικότητα ένα πρωτοποριακό έργο, για τα δεδομένα της Κύπρου εκείνης της εποχής. Στο έργο αυτό, συμμετείχαν σχεδόν όλες οι εταιρείες του Ομίλου μας. Κάθε μία, μέσα από τον δικό της τομέα, πρόσφερε τα μέγιστα στο έργο αυτό.

Γιατί θεωρείτε το «Αφροδίτη» τόσο σημαντικό και τόσο πρωτοπόρο έργο;

Ήταν το πρώτο ολοκληρωμένο θέρετρο στην Κύπρο, με γήπεδο γκολφ. Συνδύαζε τα πάντα. Ακίνητα πολυτελείας, πεντάστερο ξενοδοχείο, γήπεδο γκολφ επαγγελματικού επιπέδου, εγκαταστάσεις σπα, ακαδημία τένις, εστιατόρια και καταστήματα και όλα αυτά σε μία μεγάλη έκταση γης, σε μια μοναδική τοποθεσία.

Η κρίση του 2013

Αν σας ζητούσα να μου πείτε και την πιο δύσκολη;

Θα έλεγα την οικονομική κρίση του 2013. Μια δύσκολη περίοδος, διότι, όπως οι πλείστες εταιρείες, έτσι και εμείς, είχαμε να αντιμετωπίσουμε πρωτόγνωρες καταστάσεις. Οικονομία στον πάτο, υψηλή ανεργία, καταστροφή του τραπεζικού τομέα, κλονισμένη εμπιστοσύνη ξένων επενδυτών για την Κύπρο, προβλήματα στον τουρισμό. Ως αποτέλεσμα, αναγκαστήκαμε να εισέλθουμε σε μια πολύ δύσκολη προσπάθεια ανάκαμψης. Βέβαια, η εποχή μετά την τουρκική εισβολή του 1974, ήταν μια αρκετά πιο δύσκολη και τραγική περίοδος, γιατί πέραν του οικονομικού αντίκτυπου είχε να κάνει και με απώλεια ζωών και ξεριζωμό ανθρώπων από τις εστίες τους. Για τον λόγο αυτό, δεν μπορεί να συγκριθεί η εποχή αυτή με καμιά άλλη.

Τίποτε δεν μένει σταθερό

Πέστε μας κάτι σημαντικό που χαρακτηρίζει τον Όμιλό σας;

Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του Ομίλου είναι η συνεχής εξέλιξη. Πεποίθησή μας, είναι ότι, στον κόσμο των επιχειρήσεων,  τίποτε δεν μένει σταθερό και ότι συνεχώς πρέπει να αλλάζουμε και να εξελισσόμαστε στη βάση ενός σωστού σχεδιασμού, ανταποκρινόμενοι στις εκάστοτε νέες συνθήκες και προκλήσεις της αγοράς. Πολλές φορές, όταν παίρνεις μια σημαντική απόφαση, πιστεύω ότι πρέπει να τη μελετάς σε τακτά χρονικά διαστήματα με μεγάλη προσοχή. Ο λόγος είναι ότι, οι καταστάσεις και το επιχειρηματικό περιβάλλον αλλάζουν συνεχώς και πρέπει να είσαι σε θέση να αναθεωρείς και να αναπροσαρμόζεις τις αποφάσεις και τους σχεδιασμούς σου.

Μια ξεχωριστή στιγμή

Ποια ιστορία/ περιστατικό που είτε ακούσατε είτε ζήσατε σας έχουν μείνει αξέχαστα σε προσωπικό επίπεδο;

Για εμένα, μια ξεχωριστή στιγμή την οποία  θεωρώ πολύ σημαντική και μεγάλη αναγνώριση για τον Όμιλο, ήταν αυτό που είχε αναφέρει ο αείμνηστος Μιχαλάκης Ιωάννου, ο οποίος διετέλεσε για πολλές δεκαετίες Γενικός Γραμματέας της ΣΕΚ. Κατά τη διάρκεια συνέντευξής του, σε τηλεοπτικό σταθμό, το 1999, με την ευκαιρία της αφυπηρέτησής του, όταν ρωτήθηκε να πει ποιους θεωρούσε σωστούς εργοδότες στην Κύπρο, ανέφερε δύο ονόματα. Ένα από αυτά, ήταν του πατέρα μου Ευαγόρα Λανίτη. Σίγουρα, αυτό, τιμά τον Όμιλό Λανίτη και αντικατοπτρίζει όλα αυτά που χαρακτηρίζουν τον Οργανισμό μας όπως ανέφερα πιο πάνω. Η αναφορά του αείμνηστου Μιχαλάκη Ιωάννου, είχε μια επιπλέον ιδιαίτερη βαρύτητα, γιατί προερχόταν από έναν άνθρωπο που ηγείτο μιας συντεχνίας εργαζομένων για δεκαετίες και ήταν ενεργά αναμεμειγμένος στο επιχειρηματικό περιβάλλον της Κύπρου. Ελπίζω να διατηρούμε τον χαρακτηρισμό του σωστού εργοδότη μέχρι σήμερα.

Οι παρακαταθήκες Ευαγόρα Λανίτη

Με τον πατέρα σας έχετε κάποια στιγμή που θα θέλατε να μας αφηγηθείτε;

Ο πατέρας μου, είχε πολύ ανεπτυγμένο το αίσθημα της αλληλεγγύης, της κοινής ωφελείας και της κοινής λογικής. Μας έλεγε χαρακτηριστικά πως, «για να πάτε εσείς μπροστά, πρέπει ο τόπος σας να πάει μπροστά». Άμα το σκεφτείτε, είναι και πολύ λογικό και πολύ σημαντικό. Το άλλο που μας έλεγε πάντοτε, ήταν ότι «υπάρχουν δουλειές πολλές, ανθρώπους όμως γι’ αυτές έχουμε;» Εννοώντας ότι οι σωστοί άνθρωποι, είναι απαραίτητο στοιχείο και το μεγαλύτερο κεφάλαιο μίας επιχείρησης.

Το άλλο που μας έλεγε πάντα, ήταν για την κοινωνική προσφορά. Μας εμπέδωσε ότι, σημαντικό σε έναν οργανισμό, σε μια εταιρεία, δεν είναι μόνο η κερδοφορία. Είναι και το τι προσφέρεις και τι επιστρέφεις πίσω στην κοινωνία. Σίγουρα, οι θέσεις εργασίας από μόνες τους, είναι προσφορά στην κοινωνία, αλλά εξίσου σημαντικό είναι να προσπαθείς να προσφέρεις στην ευρύτερη κοινωνία και με άλλους τρόπους, κυρίως στοχευμένους στο βαθμό των δυνατοτήτων σου.

Τα όσα καταγράφονται στο βιβλίο που έχει εκδοθεί για τον πατέρα σας δείχνουν έναν άνθρωπο που ήταν πάντα πολύ κοντά στους εργαζόμενους των εταιρειών σας, του Ομίλου. Πολλούς μάλιστα τους ήξερε και με το μικρό τους όνομα. Αυτή την κουλτούρα τη συνεχίζετε και εσείς σήμερα, όσο μπορείτε βέβαια, καθότι πλέον είσαστε ένας πολύ μεγάλος Όμιλος;

Όσο μπορούμε, προσπαθούμε να συνεχίζουμε αυτήν την προσέγγιση και τον τρόπο δουλειάς. Όμως, με το σημερινό μέγεθος του Ομίλου, αλλά κυρίως και με τη χρήση της τεχνολογίας, όπως έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια, κάπου χάθηκε η απευθείας επαφή που είχαν οι πιο παλιοί με το προσωπικό. Τότε, έπρεπε να ήταν παρόντες σε συναντήσεις με φυσική παρουσία, διότι δεν υπήρχε άλλος τρόπος. Σήμερα, έχουμε στη διάθεση μας ένα μεγάλο αριθμό ηλεκτρονικών εργαλείων επικοινωνίας. Από την άλλη όμως και μέσα στο πλαίσιο του δυνατού, προσπαθούμε να βρισκόμαστε κοντά στους ανθρώπους που δουλεύουν μαζί μας.

Προστασία υγείας – θέσεων εργασίας

Περάσαμε μια δύσκολη κατάσταση το 2013 και πριν καλά καλά σταθεί στα πόδια της η οικονομία ήρθε ο κορωνοϊός. Πώς βλέπετε εσείς την κατάσταση, πώς την αντιμετωπίζετε ως Όμιλος;

Νομίζω ότι πρώτα απ’ όλα πρέπει να αποδώσουμε τα εύσημα στην κυβέρνηση για όλες τις προσπάθειες διαχείρισης της πανδημίας από τον καιρό που μεταδόθηκε και στην Κύπρο. Σίγουρα, υπάρχουν και αστοχίες ή λανθασμένες ενέργειες και δικαιολογημένα υπάρχουν παράπονα. Να μη ξεχνούμε όμως ότι πρόκειται για μία πρωτόγνωρη κατάσταση σε παγκόσμιο επίπεδο, χωρίς την ανάλογη προηγούμενη εμπειρία. Να σας θυμίσω ότι η προηγούμενη τελευταία πανδημία ήταν η «ισπανική γρίπη» το 1918, που άφησε πίσω της εκατομμύρια νεκρούς.

Εμάς, στον Όμιλο Λανίτη, από την αρχή της πανδημίας, πρωταρχικό μέλημά μας ήταν σίγουρα η προστασία του προσωπικού τόσο σε θέματα υγείας όσο και σε θέματα θέσεων εργασίας. Σε όλη αυτή την περίοδο, προσπαθήσαμε να μην χάσουμε καμία θέση εργασίας και κυρίως να κάνουμε κάθε δυνατή ενέργεια για να προστατεύσουμε την υγεία των ανθρώπων μας. Αυτή ήταν η κύρια προσπάθειά μας πέραν φυσικά από τα αυτονόητα μέτρα σε εταιρικό επίπεδο, όπως για παράδειγμα να προστατεύσουμε και να διαχειριστούμε τη ρευστότητα του ομίλου μας. Πρέπει επίσης να σημειώσω ότι και στον τομέα της οικονομίας, η κυβέρνηση βοήθησε, στο μέτρο του δυνατού, τόσο τις εταιρείες όσο και τους εργαζόμενους, με τα διάφορα μέτρα στήριξης που πάρθηκαν.

Έρχονται ριζικές αλλαγές

Τι κίνητρα περιμένετε για επανεκκίνηση της οικονομίας; Ποια θεωρείτε ως τα πιο σημαντικά;

Είχαν δοθεί αρκετά κίνητρα στις επιχειρήσεις και το 2013 μετά την χρηματοοικονομική κρίση στον τόπο μας. Πιστεύω ότι θα μπορούσε η κυβέρνηση να ξαναμελετήσει και να αναλύσει τα αποτέλεσματα αυτών των κινήτρων και κάποια από αυτά που πέτυχαν να χρησιμοποιηθούν ξανά. Συγχρόνως, να εξεταστούν και να εφαρμοστούν νέα κίνητρα, είτε αυτά είναι φορολογικά, είτε χρηματοοικονομικά, με απώτερο σκοπό, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Πιστεύω πως αξίζει τον κόπο να μελετήσουμε και τα κίνητρα που δόθηκαν στον επιχειρηματικό τομέα και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, των οποίων η οικονομία είναι πλησιέστερη στη δική μας. Επίσης, πιστεύω πως το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα, πρέπει να επανέλθει. Στην κρίση του 2013 ήταν ένα σημαντικό εργαλείο που βοήθησε στην επανεκκίνηση της οικονομίας και είχε θετική συνεισφορά σε πολλούς τομείς. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι έγιναν λάθη και κάποιοι το εκμεταλλεύθηκαν. Αυτό δεν σημαίνει ότι έπρεπε να το καταργήσουμε εντελώς. Θα μπορούσαμε να το διορθώσουμε, να το κάνουμε πιο αυστηρό, όπου χρειάζεται για να απευθύνεται στους σωστούς και σοβαρούς επενδυτές.

Είσαστε αισιόδοξος ως προς το πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση μετά την πανδημία;

Προσωπικά πιστεύω ότι εμείς οι Κύπριοι έχουμε συνηθίσει να αντιμετωπίζουμε δύσκολες καταστάσεις και κρίσεις και έχουμε αποδείξει ότι μπορούμε να προσαρμοζόμαστε σε νέες συνθήκες που επιβάλλονται από εξωγενείς παράγοντες. Σίγουρα αυτή η κρίση είναι πολύ διαφορετική από τις προηγούμενες διότι αγγίζει και τον τομέα της ανθρώπινης υγείας αλλά πιστεύω ότι θα την ξεπεράσουμε και αυτή. Η διαφορά σε σχέση με την οικονομική κρίση του 2013 είναι πως η τωρινή πρόκειται για μια παγκόσμια και όχι τοπική. Το 2013, ήταν μια κρίση που ξεκίνησε μεν από το εξωτερικό αλλά στη συνέχεια μετατράπηκε σε τοπική, τη στιγμή μάλιστα που η υπόλοιπη Ευρώπη είχε βγει από αυτήν. Τώρα πρόκειται για μια παγκόσμια κρίση και αυτό μπορεί κατά κάποιο τρόπο να είναι και καλό, διότι οι προσπάθειες αντιμετώπισής της γίνονται σε παγκόσμιο επίπεδο.

Πρέπει να πω όμως ότι μετά το τέλος της πανδημίας, θα υπάρξουν τομείς της οικονομίας που θα αλλάξουν ριζικά και όλοι θα πρέπει να προσαρμοστούν στους νέους κανόνες του παιχνιδιού. Ήδη άρχισαν να φαίνονται οι κατευθύνσεις που θα κινηθούν οι αλλαγές αυτές. Θα ξαναπώ όμως ότι είμαι αισιόδοξος και εξακολουθώ να πιστεύω ότι εμείς οι Κύπριοι θα τα καταφέρουμε ξανά.

Προσφορά χωρίς τυμπανοκρουσίες

Θέλω να κλείσουμε με την εταιρική κοινωνική ευθύνη καθότι είσαστε ένας όμιλος που προσφέρει πάρα πολλά στην κοινωνία. Μπορείτε να μας μιλήσετε για αυτήν την κουλτούρα του Ομίλου, τη φιλοσοφία τουλάχιστον;

Κάποτε, ένας επικοινωνιολόγος, μου είχε πει επικοινωνιακά ομιλώντας βεβαίως, «κάνε το καλό, αλλά μην το ρίξεις στο γιαλό». Εγώ, είμαι της άποψης ότι πρέπει να κάνεις το καλό και να το ρίχνεις στο γιαλό, όπως λέει και η λαϊκή ρήση. Η κοινωνική συμμετοχή και προσφορά, δεν πρέπει να γίνεται για προβολή. Δίνεις κάτι προς την κοινωνία, για εξυπηρέτηση κάποιου καλού σκοπού, χωρίς οποιαδήποτε άλλη επιδίωξη. Η προσφορά, άλλωστε, βρίσκεται μέσα στο DNA του Ομίλου μας. Σίγουρα, η κερδοφορία, είναι το οξυγόνο ενός επιχειρηματικού οργανισμού, αλλά, οι κοινωνικές ευαισθησίες, θα πρέπει να αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της πολιτικής του και να αποδεικνύονται έμπρακτα όποτε παραστεί ανάγκη.

Το νέο έργο, «Limassol Greens»

Ο πατέρας σας ήταν πολύ δεμένος με τη φύση, με τη γεωργία. Συνήθιζε να λέει ότι, «είμαστε ρεσπέρηδες». Εσείς έχετε αυτό το δέσιμο με τη φύση και τη γεωργία;

Οφείλω να ομολογήσω ότι εγώ προσωπικά έχω ιδιαίτερο συναισθηματικό δέσιμο με το Αγρόκτημα Λανίτη, το οποίο στο παρελθόν δραστηριοποιείτο στον τομέα της καλλιέργειας εσπεριδοειδών. Δυστυχώς όμως, η γεωργία στην Κύπρο τις τελευταίες δεκαετίες, φθίνει. Όταν εγώ επέστρεψα από την Αγγλία το 1978 υπήρχαν στην Κύπρο 13 συσκευαστήρια εσπεριδοειδών τα οποία εργάζονταν από τον Οκτώβριο μέχρι το Μάιο πυρετωδώς και με υπερωρίες, για να διεκπεραιωθεί η δουλειά και να εξαχθούν τα εσπεριδοειδή της Κύπρου στο εξωτερικό. Αυτή τη στιγμή, εξ όσων γνωρίζω, έχουν μείνει δύο.

Το 1995, βλέποντας τη φθίνουσα πορεία της καλλιέργειας εσπεριδοειδών, δρομολογήσαμε τη σταδιακή έξοδο της εταιρείας από τον τομέα της γεωργίας. Χρησιμοποιώντας γη του Αγροκτήματος, δημιουργήσαμε το Fasouri Watermania Waterpark, ένα πρωτοποριακό για την εποχή έργο, ενώ παράλληλα, πάντα με σεβασμό στο περιβάλλον της περιοχής, προχωρήσαμε σε πολεοδομικό σχεδιασμό του μεγαλεπήβολου αναπτυξιακού έργου, «Limassol Greens», στην ίδια περιοχή, συνολικής έκτασης περίπου 1.400.000 τ.μ. Το έργο, περιλαμβάνει γήπεδο γκολφ, επαύλεις και διαμερίσματα και άλλες εμπορικές χρήσεις. Οι εργασίες ανέγερσης του έργου αυτού, ξεκίνησαν στο τέλος του 2020. Ο Όμιλος Λανίτη συμμετέχει στην ιδιοκτήτρια εταιρεία του έργου με ποσοστό 50%, ενώ το υπόλοιπο ανήκει σε ομάδα Μαλτέζων επενδυτών. Λόγω του ότι η έξοδός μας από παραδοσιακές εργασίες της γεωργίας και η είσοδός μας σε νέες μορφές δραστηριοτήτων που ανέφερα πιο πάνω, ήταν σταδιακές και προγραμματισμένες, καταφέραμε έτσι να περιορίσουμε στο ελάχιστο τις χαμένες θέσεις εργασίας αφού, μέρος του προσωπικού, αφυπηρετούσε λόγω ηλικίας ή μεταφερόταν στις νέες εργασίες.

Ίδρυμα Ευαγόρα & Κάθλην Λανίτη

Όλες όμως αυτές τις δεκαετίες, παράλληλα με τις επιχειρηματικές δραστηριότητες, τον Όμιλο Λανίτη χαρακτήριζε και χαρακτηρίζει ένα ευρύ κοινωνικό έργο.
Κορυφαία όμως στιγμή για τα μέλη της οικογένειας Λανίτη θεωρείται το 2001 που συστάθηκε το Ίδρυμα Ευαγόρα & Καθλήν Λανίτη, ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που ιδρύθηκε στη μνήμη του Ευαγόρα και της Κάθλην Λανίτη με σκοπό τη συνέχιση του κοινωνικού τους έργου.

Σήμερα, το Ίδρυμα αποτελεί τοn «θεσμό» μέσω του οποίου ο Όμιλος Λανίτη και οι θυγατρικές του εταιρείες στηρίζουν και προσφέρουν στην κοινωνία μέσω ενός συγκεκριμένου σχεδίου δραστηριοτήτων Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης.
Ο Ευαγόρας Λανίτης συνήθιζε να λέει και να κάνει πράξη τα εξής: «Όταν κάμνουμε μια δουλειά, πρώτα σκεπτόμαστε το καλό του τόπου και κατόπιν το δικό μας. Διότι, αν ο τόπος μας πάει μπροστά, θα πάμε κι εμείς μπροστά…». «Όταν θα φύγουμε απ’ αυτό τον κόσμο δεν θα πάρουμε μαζί μας αυτά που μαζέψαμε αλλά αυτά που δώσαμε…», συνήθιζε μεταξύ άλλων να λέει.

Το πλάνο ενεργειών ΕΚΕ του Ιδρύματος επεκτείνεται στους τομείς της υγείας, της παιδείας και του πολιτισμού.

Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη

Ο Όμιλος Λανίτη υπήρξε διαχρονικά ένας οργανισμός με ιδιαίτερες κοινωνικές ευαισθησίες, συνδυάζοντας πάντοτε την επιχειρηματική και οικονομική ανάπτυξη με την προσφορά προς το κοινωνικό σύνολο.
Η διαχρονική κοινωνική προφορά του Ομίλου καλύπτει τους τομείς της παιδείας, της υγείας, του αθλητισμού και του πολιτισμού.

H ανέγερση του Λανιτείου Γυμνασίου και η χρηματοδότηση της βιβλιοθήκης του, όπως και η ανέγερση του Λανιτείου Σταδίου στην πόλη της Λεμεσού, ήταν αποτέλεσμα των δωρεών της οικογένειας Λανίτη.
O αείμνηστος Ευαγόρας Λανίτης υπήρξε – μαζί με άλλους επιφανείς επιχειρηματίες- από τους πρωτεργάτες της διοργάνωσης και θεσμοθέτησης του Ραδιομαραθωνίου.

Σημαντική είναι και η συνεισφορά στον τομέα της αρχαιολογίας αφού έγιναν και γίνονται σημαντικές χρηματοδοτήσεις για την ανάδειξη σημαντικών αρχαίων μνημείων όπως π.χ το αρχαίο λιμάνι της Αμαθούντας, η μεσαιωνική έπαυλη των Κουκλιών κ.α

Το 2011 ανεγέρθηκε και εξοπλίστηκε με δωρεά της οικογένειας Λανίτη, το Ευαγόρειο Κέντρο Ανακουφιστικής Φροντίδας του Αντικαρκινικού Συνδέσμου στη Λεμεσό.
Το 2001 ιδρύθηκε το Ίδρυμα Ευαγόρα και Κάθλην Λανίτη με σκοπό να συνεχίσει την κοινωνική προσφορά του Ευαγόρα και της Κάθλην Λανίτη αποτελώντας σήμερα τον «θεσμό» μέσω του οποίου ο Όμιλος Λανίτη και οι θυγατρικές του εταιρείες στηρίζουν και προσφέρουν στην κοινωνία μέσω ενός συγκεκριμένου σχεδίου δραστηριοτήτων Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης.

Ευαγόρας Κ Λανίτης, 1921 – 1992

O Ευαγόρας Κ. Λανίτης γεννήθηκε στη Λεμεσό το 1921. Αποφοίτησε από το Γυμνάσιο Λεμεσού το 1939 και μεταξύ των ετών 1945-1948 φοίτησε στο Πανεπιστήμιο του Cambridge αποκτώντας το πτυχίο του στη νομική και αργότερα από το ίδιο πανεπιστήμιο το M.A. στον ίδιο τομέα.

Το 1949 παντρεύτηκε την Kathleen McCougan από τη Σκωτία και μαζί απέκτησαν τέσσερα παιδιά: τον Κώστα, τον Πλάτωνα, τον Μάριο και την Ισαβέλλα.

Ο Ευαγόρας Κ. Λανίτης

Μετά τις σπουδές του και με την επιστροφή του στην Κύπρο ανέλαβε εργασία στις εταιρίες του Ομίλου Λανίτη, δουλεύοντας σε διάφορα πόστα και σε διάφορες εταιρείες, μέχρις ότου αναλάβει τα καθήκοντα του Διευθύνοντος Συμβούλου και λίγα χρόνια αργότερα του Προέδρου του Ομίλου. Ο Όμιλος Λανίτη ιδρύθηκε το 1896 από τον παππού του Παναγή Σύκα.

Διετέλεσε για πολλά χρόνια στις δεκαετίες του 70 και του 80, Πρόεδρος της τότε Λαϊκής Τράπεζας. Το 1952 διορίστηκε στη θέση του Προξένου της Ολλανδίας από όπου και αφυπηρέτησε το 1991 με τον τίτλο του Γενικού Πρόξενου της χώρας. Το 1974 μεταξύ της πρώτης και δεύτερης φάσης της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, κλήθηκε από τον τότε προεδρεύοντα της Δημοκρατίας Γλαύκο Κληρίδη και ανέλαβε τα Υπουργεία Γεωργίας και Εμπορίου σε μία πολύ δύσκολη περίοδο, προσφέροντας πολύτιμες υπηρεσίες στον τόπο.

Παρασημοφορήθηκε δύο φορές από τη βασίλισσα της Ολλανδίας καθώς και το 1985 από τον τότε Πρωθυπουργό της Γαλλίας Jacques Chirac και τον πρώην Πρόεδρο Francois Mitterand. Tιμήθηκε επίσης για τη δραστηριότητα του από πολλούς κυπριακούς και διεθνείς οικονομικούς και κοινωνικο-οικονομικούς οργανισμούς.

Παράλληλα με την επιτυχημένη επιχειρηματική του δραστηριότητα ανέπτυξε και πλούσιο κοινωνικό έργο. Έκανε δωρεές στους τομείς της παιδείας, του αθλητισμού, της ιατρικής και της αρχαιολογίας, αφού έβλεπε μπροστά, πρώτα τον τόπο και ύστερα τον εαυτό του, τους άλλους και τις εταιρίες του.

Ο Ευαγόρας Κ. Λανίτης απεβίωσε τον Νοέμβριο του 1992.

Ήταν πολύ γνωστός για την ανθρωποκεντρική προσέγγιση που είχε σε ό,τι αφορά τις πρακτικές διοίκησης που ακολουθούσε στις εταιρείες του Ομίλου Λανίτη, αφού προσπαθούσε να επικοινωνεί απευθείας όσο τακτικά μπορούσε με τους περισσότερους από τους εργαζόμενους, παρόλο τον πολύ μεγάλο αριθμό εργαζομένων στον Όμιλο.

Ήταν πολύ χαρακτηριστικές οι θυμοσοφίες του, αλλά ακόμη πιο εντυπωσιακό ήταν ότι τις εφάρμοζε στην πράξη: «Όταν κάμνουμε μια δουλειά, πρώτα σκεπτόμαστε το καλό του τόπου και κατόπιν το δικό μας. Διότι, αν ο τόπος μας πάει μπροστά, θα πάμε κι εμείς μπροστά…», «Όταν θα φύγουμε απ’ αυτό τον κόσμο δεν θα πάρουμε μαζί μας αυτά που μαζέψαμε αλλά αυτά που δώσαμε…», συνήθιζε μεταξύ άλλων να λέει.

Διεύθυνση.

Αρχιεπισκόπου Κυπριανού 21
Τ.Κ. 3036 Λεμεσός, Κύπρος

P.O.Box 50336
3603 Λεμεσός, Κύπρος

Τηλέφωνο.

+357 25 820920