O Όμιλος που
δημιούργησε τον τουρισμό
Ο Όμιλος Louis αποτελεί σήμερα ένα από τους κορυφαίους ομίλους στον κλάδο του τουρισμού στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Ιδρύθηκε το 1935 από τον αείμνηστο Λούη Λοΐζου, ο οποίος θεωρείται ως ο «πατέρας του τουρισμού» στην Κύπρο.
Λούης Λοΐζου: Ο «πατέρας» του τουρισμού
Ο Όμιλος Louis αποτελεί σήμερα ένα από τους κορυφαίους ομίλους στον κλάδο του τουρισμού στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Ιδρύθηκε το 1935 από τον αείμνηστο Λούη Λοΐζου, ο οποίος θεωρείται ως ο «πατέρας του τουρισμού» στην Κύπρο. Οι δραστηριότητες του Ομίλου περιλαμβάνουν την ιδιοκτησία και διαχείριση ξενοδοχειακών μονάδων σε Κύπρο και Ελλάδα, την κρουαζιέρα, ταξιδιωτικά γραφεία ΙΑΤΑ στην Κύπρο, υπηρεσίες επισιτισμού, αποστολή εμπορευμάτων, καθώς και υπηρεσίες εξυπηρέτησης αεροσκαφών και επιβατών στα διεθνή αεροδρόμια Λάρνακας και Πάφου.
Ο Όμιλος, ιδρύθηκε το 1935 από τον αείμνηστο Λούη Λοΐζου, ο οποίος θεωρείται ως ο «πατέρας του τουρισμού».
Η αρχή
Τη δεκαετία του ‘30 αλλά και αργότερα, «τουρισμός» και «τουριστική ανάπτυξη» αποτελούσαν έννοιες ξενόφερτες για την τεράστια πλειοψηφία του Κύπριου πολίτη. Ο Λούης Λοΐζου, γεννημένος στη Λεμεσό, ως πρωτοπόρος και οραματιστής, έβαλε ως στόχο της ζωής του να τοποθετήσει την Κύπρο στον παγκόσμιο χάρτη του τουρισμού. Η Κύπρος ήταν τότε μια βρετανική αποικία.
Το 1935 ο Λούης Λοΐζου, με στόχο να εκπληρώσει το όραμά του ξεκινά μαζί με τα αδέλφια του την πρώτη του επιχειρηματική κίνηση: την εταιρεία μεταφορών «Αδελφότης».
Το 1935 ο Λούης Λοΐζου, με στόχο να εκπληρώσει το όραμά του, ξεκινά μαζί με τα αδέλφια του την πρώτη του επιχειρηματική κίνηση: την εταιρεία μεταφορών «Αδελφότης», εκτελώντας δρομολόγια κυρίως μεταξύ Λεμεσού και Λευκωσίας και αργότερα και μεταξύ άλλων πόλεων. Στη συνέχεια διοργανώνει εκδρομές σε ιαματικά λουτρά, ιστορικά μνημεία και καλοκαιρινά θέρετρα, προωθώντας έτσι την ιδέα του εσωτερικού τουρισμού με καινούργια και άνετα οχήματα.
Το πρώτο τουριστικό γραφείο
Η μεγάλη επιτυχία του πρώτου εγχειρήματος δίνει ώθηση στον «πατέρα του τουρισμού» για να ιδρύσει, ξεκινώντας το 1942 μέσα σε δύσκολες συνθήκες, τη «Louis Tourist Agency – Τουριστικά Γραφεία Λούης». Ήταν η πρώτη αμιγώς τουριστική επιχείρηση στην Κύπρο αλλά και η πρώτη φορά που η λέξη «τουρισμός» χρησιμοποιήθηκε ως σήμα κατατεθέν για το νησί. Η κύρια δραστηριότητα της Εταιρείας ήταν τα ταξίδια Κυπρίων σε γειτονικές χώρες και οι επισκέψεις ξένων τουριστών στο νησί.
Ξενοδοχεία, αεροπορικές, κρουαζιέρα
Μετά το 1945, ο Λούης Λοΐζου που προωθούσε την Κύπρο στο εξωτερικό σε κάθε ευκαιρία, ξεκινά τη δραστηριότητά του στη διαχείριση ξενοδοχείων με το «Semmering» στον Σαϊττά, το «Grand Hotel» στις Πλάτρες και έπειτα το νεόκτιστο «Louis Hotel» (City) στην καρδιά της Λευκωσίας. Ταυτόχρονα, η Εταιρεία γίνεται αντιπρόσωπος της φινλανδικής αεροπορικής εταιρείας KARAIR, της αιγυπτιακής ΜΙSR και αργότερα της ισραηλινής ταξιδιωτικής εταιρείας PELTours. Την περίοδο 1947-48 η Εταιρεία δραστηριοποιείται με τη ναύλωση πλοίων για τη μεταφορά Κυπρίων προς τις Η.Π.Α., την Αυστραλία και τη Νότιο Αφρική, κίνηση ιδιαίτερα ριψοκίνδυνη για την τότε εποχή, που όμως αποτέλεσε τον προπομπό για τη μετέπειτα δραστηριοποίηση της Εταιρείας στον τομέα της κρουαζιέρας.
Tο 1942 o Λούης Λοΐζου δημιουργεί την «Louis Tourist Agency – Τουριστικά Γραφεία Λούης». Ήταν η πρώτη αμιγώς τουριστική επιχείρηση στην Κύπρο αλλά και η πρώτη φορά που η λέξη «τουρισμός» χρησιμοποιείται ως σήμα κατατεθέν για το νησί.
Ήδη από τα πρώτα χρόνια λειτουργίας τους, τα Τουριστικά Γραφεία Λούης είναι μέλη της ΙΑΤΑ και αντιπροσωπεύουν πολλές ξένες αεροπορικές εταιρείες. Η εμφάνιση νέας τουριστικής κίνησης με πλοία δημιουργεί παράλληλα τις προϋποθέσεις για συνεργασία και με ξένες ατμοπλοϊκές εταιρείες, και έτσι η εταιρεία καθιερώνεται ως γενικός αντιπρόσωπος ατμοπλοϊκών εταιρειών στην Κύπρο.
Ο πρώτος ταξιδιωτικός οδηγός
Τις αρχές της δεκαετίας του ‘50 o Λούης Λοΐζου ετοιμάζει τον πρώτο ταξιδιωτικό οδηγό για την Κύπρο: μια εξαιρετικά προσεγμένη και εμπεριστατωμένη έκδοση, με πλούσιο υλικό φιλοτεχνημένο από τον Τηλέμαχο Κάνθο, διακεκριμένο Κύπριο ζωγράφο. Κάθε χρόνο o Λούης Λοΐζου συμμετέχει στα συνέδρια του Παγκόσμιου Αμερικανικού Συνδέσμου Ταξιδιωτικών Πρακτόρων (ΑSTA) και άλλων παγκόσμιων τουριστικών συνδέσμων και ταξιδεύει σε διάφορες χώρες, κυκλοφορώντας μπροσούρες που ανέγραφαν «Επισκεφθείτε την Κύπρο».
Ο Λούης Λοΐζου κάθε χρόνο συμμετείχε σε παγκόσμια συνέδρια για τον τουρισμό και ταξίδευε σε διάφορες χώρες κυκλοφορώντας μπροσούρες που αναγράφουν «Επισκεφθείτε την Κύπρο».
Τα ορεινά θέρετρα
Με την ανεξαρτησία της Κύπρου το 1960, οι δραστηριότητες της Εταιρείας στο εξωτερικό αυξάνονται ραγδαία. Ο γνωστός «Μr. Louis Tourist» είναι πλέον ο βασικός αντιπρόσωπος των μεγαλύτερων τουριστικών γραφείων. Στα πλαίσια ανάπτυξης των ορεινών θερέτρων -μια από τις μόνιμες επιδιώξεις του Λούη Λοΐζου- η Εταιρεία αναλαμβάνει το ξενοδοχείο «Pinewood Valley». Μερικά χρόνια αργότερα, το 1969, στη μεγάλη οικογένεια των ξενοδοχείων της Εταιρείας θα προστεθεί και το θρυλικό ξενοδοχείο της πρωτεύουσας «Λήδρα Πάλας».
Εναλλακτικές μορφές τουρισμού
Το Λήδρα Πάλας, ένα από τα ιστορικά ξενοδοχεία της Κύπρου, αγοράστηκε από τον Όμιλο Louis στα τέλη της δεκαετίας του ’60.
Με το τέλος της δεκαετίας του ‘60 το έδαφος είναι πλέον έτοιμο για την ανάπτυξη του οργανωμένου τουρισμού στην Κύπρο. Ανάμεσα στις πιο σημαντικές εγχώριες δραστηριότητες των Γραφείων Λούης την περίοδο αυτή είναι η ενοικίαση αυτοκινήτων και οι οργανωμένες εκδρομές για ξένους τουρίστες, όπως και η οργάνωση εκδρομών για ομάδες με ειδικά ενδιαφέροντα στον τομέα του κρασιού, των ορυχείων-γεωλογίας, της ιστορίας και θρησκείας της Κύπρου. Η εταιρεία ήταν τόσο μπροστά στην εποχή της που ακόμα και σήμερα οι εναλλακτικές αυτές μορφές τουρισμού βρίσκονται στην κορυφή των προτεραιοτήτων των τουριστών που επισκέπτονται την Κύπρο. Η δεκαετία κλείνει για την εταιρεία με την ίδρυση του πρώτου γραφείου της στο Λονδίνο, από τον υιό Κωστάκη Λοΐζου, το 1969.
Εναλλακτικές μορφές τουρισμού
Με το τέλος της δεκαετίας του ’60, το έδαφος είναι πλέον έτοιμο για την ανάπτυξη του οργανωμένου τουρισμού στην Κύπρο. Ανάμεσα στις πιο σημαντικές εγχώριες δραστηριότητες των Γραφείων Λούης την περίοδο αυτή είναι η ενοικίαση αυτοκινήτων και οι οργανωμένες εκδρομές για ξένους τουρίστες, όπως και η οργάνωση εκδρομών για ομάδες με ειδικά ενδιαφέροντα στον τομέα του κρασιού, των ορυχείων-γεωλογίας, της ιστορίας και θρησκείας της Κύπρου. Η Εταιρεία ήταν τόσο μπροστά στην εποχή της που ακόμα και σήμερα οι εναλλακτικές αυτές μορφές τουρισμού βρίσκονται στην κορυφή των προτεραιοτήτων των τουριστών που επισκέπτονται την Κύπρο. Η δεκαετία κλείνει με την ίδρυση του πρώτου γραφείου της Εταιρείας στο Λονδίνο, υπό τον υιό Κωστάκη Λοΐζου, το 1969.
Ο θάνατος του Λ. Λοΐζου
Στις 11 Οκτωβρίου 1971 ο Λούης Λοΐζου αφήνει την τελευταία του πνοή σε ηλικία 57 ετών, στην κλινική «Ιωάννης Μεταξάς» στον Πειραιά. Η είδηση συντάραξε το παγκύπριο καθώς και το εξωτερικό. Τα ηνία της επιχείρησης αναλαμβάνει άμεσα ο μεγαλύτερος του υιός Κωστάκης, μαζί με τον αδελφό του Βάκη.
Καινοτόμος
Μεταξύ των καινοτομιών που εισήγαγε στον τουρισμό ο Λούης Λοΐζου ήταν η ιδέα της ίδρυσης του Ινστιτούτου Ξενοδοχειακών και Επισιτιστικών Τεχνών, ενώ ήταν σύμβουλος του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, του Τάσου Παπαδόπουλου και άλλων εμβληματικών προσωπικοτήτων της Κύπρου σε θέματα τουρισμού.
Η Louis Hotels
Σημαντικό ορόσημο για την Εταιρεία είναι η τριετία 1979-1981 κατά την οποία ιδρύεται η Sunotels, εταιρεία με περισσότερα από 30 ξενοδοχεία στην Κύπρο. Η επιτυχία της εταιρείας Sunotels οδηγεί στη δημιουργία της Louis Hotels στη δεκαετία του 1990 και στην επέκταση της στην Ελλάδα, όταν το 1992 θα αναλάβει τη διαχείριση του ξενοδοχείου «Creta Paradise Beach Resort» στα Χανιά της Κρήτης. Έκτοτε, βάσει της επιτυχημένης της πορείας, συνέχισε την επέκτασή της στα ελληνικά νησιά μέσω κυρίως εξαγορών υφιστάμενων ξενοδοχείων στην Κρήτη, Ρόδο, Κέρκυρα, Ζάκυνθο και Μύκονο. Σημαντικός σταθμός για τα ξενοδοχεία της Louis ήταν η πώληση πέντε ξενοδοχειακών της μονάδων στην Ελλάδα, το 2019, στα επενδυτικά ταμεία ακινήτων που διαχειρίζεται η αμερικανική εταιρεία Blackstone. Η αξία της συναλλαγής συμφωνήθηκε γύρω στα €180 εκατ. Αυτό σηματοδότησε την ολοκλήρωση του στόχου που είχε θέσει η εταιρεία για μείωση στην ιδιοκτησία ξενοδοχείων και ενδυνάμωση της διαχείρισης.
Σήμερα η Louis Hotels, μέλος του Ομίλου Louis, είναι ένα από τα ξενοδοχειακά συγκροτήματα της νοτιοανατολικής Μεσογείου που πρωταγωνιστούν με 23 μονάδες στην Κύπρο και τα ελληνικά νησιά.
Το Group
Η ιθύνουσα εταιρεία του Ομίλου Louis είναι η ιδιωτική εταιρεία Clin Company Ltd, η οποία κατέχει το 66,5% των μετοχών της Louis plc, που είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Κύπρου και στην οποία ανήκει η Louis Hotels και η Celestyal Cruises.
H Celestyal Cruises
Τον Ιούλιο του 2020 η Celestyal Cruises αγόρασε το εντυπωσιακό και πολυτελέστατο κρουαζιερόπλοιο Celestyal Experience. Το κρουαζιερόπλοιο διακρίνεται για τις κομψές και άνετες σουίτες και καμπίνες του, το πανοραμικό σπα θαλασσοθεραπείας, στις υγιεινές επιλογές μεσογειακής διατροφής και την πάντα απαράμιλλη ελληνική φιλοξενία του!
Ένα ιδιαίτερα σημαντικό ορόσημο για την ιστορία του Ομίλου ήταν η είσοδος στον τομέα της κρουαζιέρας το 1986 με την Louis Cruises. Έκτοτε, ο Όμιλος έκανε αλματώδη βήματα στη διοργάνωση κρουαζιέρων με ιδιόκτητα πλοία στη Μεσόγειο και άλλους προορισμούς. Στη συνέχεια ο Όμιλος ίδρυσε την Celestyal Cruises, που είναι σήμερα η κυρίαρχη εταιρεία κρουαζιέρας στην Ελλάδα. Εξυπηρετεί κυρίως τα ελληνικά νησιά και την ανατολική Μεσόγειο. Η εταιρεία διαθέτει τρία κρουαζιερόπλοια μεσαίου μεγέθους.
Tα εστιατόρια
Το 2003 ξεκινά τη λειτουργία του και το πρώτο εστιατόριο του Ομίλου, το Akakiko. Θα ακολουθήσει το Ελληνικό Ουζομεζεδοπωλείο, και οι αναπτύξεις θα επεκταθούν και σε άλλες πόλεις. Τα franchised εστιατόρια του Ομίλου συμπληρώνουν αρμονικά τα international και θεματικά εστιατόρια που βρίσκονται εντός των ξενοδοχειακών μονάδων, προσφέροντας τις καλύτερες γευστικές επιλογές στους επισκέπτες.
H LGS Handling
Η LGS Handling, εταιρεία του Ομίλου εδώ και δεκατρία χρόνια, προσφέρει σε περισσότερες από 80 αεροπορικές εταιρείες υπηρεσίες επίγειας εξυπηρέτησης αεροσκαφών, επιβατών και φορτίων στα διεθνή αεροδρόμια Λάρνακας και Πάφου.
Συνεχείς βραβεύσεις
Τα ξενοδοχεία του Ομίλου, τα εστιατόρια και γενικά όλες οι υπηρεσίες που προσφέρει επιβραβεύονται κάθε χρόνο από τους μεγαλύτερους ταξιδιωτικούς πράκτορες στον κόσμο και τις δημόσιες Αρχές της Κύπρου και της Ελλάδας για τις υψηλού επιπέδου υπηρεσίες φιλοξενίας που προσφέρουν, καθώς και το συνολικό επίπεδο ικανοποίησης, στοιχεία τα οποία αξιολογούνται από τους ίδιους τους πελάτες του Ομίλου. Ενδεικτικό το βραβείο που έλαβε το 2020 το ξενοδοχείο Louis Infinity Blu που επιλέχθηκε από την TUI, τον μεγαλύτερο οργανωτή ταξιδιών παγκοσμίως, ως το καλύτερο στον κόσμο για το 2019.
Ο David Burling, CEO και μέλος του ΔΣ της TUI, απονέμει στον Κωστάκη Λοΐζου το βραβείο Special Recognition Award.
Βραβεύσεις Celestyal
– Τον Σεπτέμβριο του 2020, η Celestyal Cruises τιμήθηκε για δεύτερη συνεχή χρονιά στα αναγνωρισμένα Med Cruises Awards.
– Τον Ιούνιο 2020, για έβδομη συνεχή χρονιά η Celestyal Cruises απέσπασε τρία βραβεία στα Tourism Awards, στον μεγαλύτερο και πιο διακεκριμένο διαγωνισμό για την ελληνική τουριστική βιομηχανία.
– Τον Φεβρουάριο του 2020, η Celestyal Cruises διακρίθηκε στα Cruise Excellence Awards για την κρουαζιέρα της «4 Ήπειροι», ως το καλύτερο δρομολόγιο κρουαζιέρας για το 2019.
Αναβαθμίσεις κόντρα στην κρίση
Ο Όμιλος Louis έζησε πολλές κρίσεις, είτε αυτές αφορούσαν τη χώρα, την οικονομία, είτε εξωτερικούς παράγοντες και πάντοτε παρέμεινε ισχυρός. Έτσι και σήμερα με την πανδημία, πιστεύει ότι θα ξεπεράσει τις δυσκολίες και θα διατηρήσει την πρωταγωνιστική του θέση.
Εκτός από τις ανακαινίσεις, το 2020 η Louis Hotels ανέλαβε τη διαχείριση του πεντάστερου Louis Asterion Resort & Spa στα Χανιά.
Αναβαθμίζοντας συνεχώς τα ξενοδοχεία και τα κρουαζιερόπλοιά του, ο Όμιλος Louis ανανεώνει αδιάκοπα το προϊόν του ώστε να καταφέρνει κάθε φορά να ξεπερνά τις προσδοκίες των πελατών του. Σημαντικό ορόσημο για τη Louis Hotels ήταν η ολοκλήρωση των εργασιών ανακαίνισης του ξενοδοχείου Hilton Nicosia και η αναβάθμιση του σε πεντάστερο. Ταυτόχρονα, προχώρησαν οι ανανεώσεις με την ανακαίνιση των ξενοδοχείων Louis Phaethon Beach και Louis Imperial Beach στην Πάφο. Πέραν των πιο πάνω, η Louis Hotels ανέλαβε τη διαχείριση και τη μεταμόρφωση του πεντάστερου ξενοδοχείου Louis Asterion Resort & Spa και ξεκίνησε τη συνεργασία με το Sofianna Resort & Spa στην Πάφo.
Αναγνώριση του έργου του Κωστάκη Λοΐζου
Πέραν των βραβεύσεων των ξενοδοχειακών μονάδων, η Διοίκηση και τα στελέχη του Ομίλου λαμβάνουν κάθε χρόνο διακρίσεις. Ο Εκτελεστικός Πρόεδρος του Ομίλου Louis, Κωστάκης Λοΐζου, έχει λάβει πολλαπλές διακρίσεις για τη συνεισφορά του στην πολιτεία, την κοινωνία και την οικονομία, τόσο στην Κύπρο και την Ελλάδα όσο και διεθνώς.
Μεταξύ άλλων, ο Διεθνής Σύνδεσμος Συμβούλων Τουρισμού του έχει απονείμει το 2005 το βραβείο «Πρωτοπόρος στον Ευρωπαϊκό Τουρισμό».
Ο Εκτελεστικός Πρόεδρος του Ομίλου, Κωστάκης Λοΐζου
Η Ένωση Εφοπλιστών Κρουαζιεροπλοίων και Φορέων Ναυτιλίας τον έχει τιμήσει το 2014 «για τη μεγάλη του συμβολή στην ανάπτυξη της κρουαζιέρας στην Ελλάδα».
Κορυφαία όμως στιγμή αποτέλεσε η βράβευση του Κωστάκη Λοΐζου τον Νοέμβριο του 2018 από τον μεγαλύτερο τουριστικό οργανισμό στον κόσμο TUI, για τη σημαντική συμβολή του στην ανάπτυξη του τουρισμού.
Το βραβείο Special Recognition Award απένειμε στον κ. Λοΐζου ο David Burling, CEO και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της TUI, σε μια ξεχωριστή βραδιά που παρέθεσε η TUI σε πάνω από 300 επιλεγμένους συνεργάτες της απ’ όλο τον κόσμο, στο ξενοδοχείο Savoy του Λονδίνου. Ο κ. Burling, απονέμοντας το βραβείο στον κ. Λοΐζου αναφέρθηκε στην άψογη συνεργασία του Ομίλου Louis με την TUI τα τελευταία 55 χρόνια, επισημαίνοντας ότι ο Εκτελεστικός του Πρόεδρος αποτελεί τον πιο σημαντικό συντελεστή της. Ο κ. Burling τόνισε ιδιαίτερα δύο νευραλγικούς σταθμούς στην ιστορία της TUI. Συγκεκριμένα αναφέρθηκε στο πρώτο διαφοροποιημένο προϊόν (differentiated product) που πρόσφερε η TUI πριν 35 χρόνια μέσω του Louis Nausicaa Beach Hotel στον Πρωταρά και που ήταν η αρχή για την τεράστια ανάπτυξη του πολύ πετυχημένου αυτού προϊόντος.
Ο David Burling, CEO και μέλος του ΔΣ της TUI, απονέμει στον Κωστάκη Λοΐζου το βραβείο Special Recognition Award.
«Η εξαιρετική συνεργασία» πρόσθεσε, «δεν αφορά μόνο τα ξενοδοχεία αλλά και την κρουαζιέρα, αφού δεν θα ήμασταν εδώ που είμαστε σήμερα χωρίς τη στήριξη του πολύτιμου αυτού συνεργάτη, που 22 χρόνια πριν, με την τεράστια εμπειρία του στην κρουαζιέρα, βοήθησε την TUI να αναπτύξει τον τομέα στην Αγγλία». Τονίζεται ότι το βραβείο αυτό έχει απονεμηθεί σε μερικές ειδικές μόνο περιπτώσεις στην ιστορία της TUI.
- Ο Όμιλος Louis ιδρύθηκε το 1935 από τον αείμνηστο Λούη Λοΐζου, ο οποίος θεωρείται ως ο «πατέρας του τουρισμού» στην Κύπρο
- Η πρώτη επιχειρηματική κίνηση γίνεται με την εταιρεία μεταφορών «Αδελφότης»
- Το 1942, δημιουργείται το «Louis Tourist Agency – Τουριστικά Γραφεία Λούης». Ήταν η πρώτη αμιγώς τουριστική επιχείρηση στην Κύπρο
- Το 1945 καταγράφεται η πρώτη διαχείριση ξενοδοχείων και η αντιπροσώπευση αεροπορικών εταιρειών
- Την περίοδο 1947-48 η Εταιρεία δραστηριοποιείται στη ναύλωση πλοίων
- Τις αρχές της δεκαετίας του ‘50 o Λούης Λοΐζου ετοιμάζει τον πρώτο ταξιδιωτικό οδηγό για την Κύπρο
- Με την ανεξαρτησία της Κύπρου το 1960, ο γνωστός «Μr. Louis Tourist» είναι πλέον ο βασικός αντιπρόσωπος των μεγαλύτερων τουριστικών γραφείων
- Το 1969 στη μεγάλη οικογένεια των ξενοδοχείων του Ομίλου θα προστεθεί το θρυλικό «Λήδρα Πάλας»
- Η δεκαετία του ‘60 κλείνει με την ίδρυση του πρώτου γραφείου του Ομίλου στο Λονδίνο
- Τον Οκτώβριο 1971, αποβιώνει σε ηλικία 57 ετών ο Λούης Λοΐζου και αναλαμβάνουν τα ηνία του Ομίλου τα παιδιά του Κωστάκης και Βάκης
- Σημαντικό ορόσημο η τριετία 1979-1981 κατά την οποία ιδρύεται η Sunotels
- Το 1986 γίνεται η είσοδος του Ομίλου στον τομέα της κρουαζιέρας με την Louis Cruises. Αργότερα δημιουργείται η CelestyalCruises
- Τη δεκαετία του 1990 δημιουργείται η Louis Hotels και ο Όμιλος επεκτείνεται σε ξενοδοχεία στην Ελλάδα
- Το 2003 ξεκινά τη λειτουργία του και το πρώτο εστιατόριο του Ομίλου, το Akakiko
- Πριν το τέλος της δεκαετίας του 2000 δημιουργείται η LGS Handling, που προσφέρει υπηρεσίες επίγειας εξυπηρέτησης στα διεθνή αεροδρόμια Λάρνακας και Πάφου
- Σημαντικός σταθμός για τα ξενοδοχεία της Louis ήταν η πώληση πέντε ξενοδοχειακών μονάδων στην Ελλάδα, το 2019
O Όμιλος που δημιούργησε τον τουρισμό
Συνέντευξη στον Πανίκο Χαραλάμπους
«Περάσαμε πολλά και ευχάριστα και δυσάρεστα, αλλά ποτέ δεν το βάλαμε κάτω»
«Πάνω απ’ όλα σεβασμός προς τον άνθρωπο που σου εμπιστεύεται τις διακοπές του»
Ο Όμιλος Louis αποτελεί έναν από τους κορυφαίους στον κλάδο του τουρισμού στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Τα πρώτα βήματα έγιναν το 1935 από τον Λούη Λοΐζου, ο οποίος θεωρείται ως ο «πατέρας του τουρισμού» στην Κύπρο. Σήμερα ο Όμιλος, μεταξύ άλλων, διαθέτει και διαχειρίζεται 23 ξενοδοχεία, 18 στην Κύπρο και 5 στη Ελλάδα και 3 κρουαζιερόπλοια. Για το χθες, το σήμερα και το αύριο μας μίλησε ο Εκτελεστικός Πρόεδρος του Ομίλου, Κωστάκης Λοΐζου.
Πώς είναι να βρίσκεται κάποιος επικεφαλής ενός ομίλου με μια ιστορία τόσο μεγάλη και ένα όνομα τόσο βαρύ, που στην ουσία είναι ο «πατέρας του τουρισμού» στην Κύπρο;
Είναι αλήθεια ότι το να έχεις την ευθύνη για να διαχειρίζεσαι και να διοικείς έναν παραδοσιακό οργανισμό πολλών δεκαετιών έχει και τα υπέρ έχει και τα κατά. Το πιο βασικό είναι ότι πρόκειται για μια πολύ μεγάλη ευθύνη, η οποία είναι στους ώμους σου και πρέπει να είσαι πολύ προσεκτικός να τη διαχειριστείς σωστά διότι την κληρονόμησες. Όπως εγώ είχα την τύχη και την ευλογία να την κληρονομήσω, έχω υποχρέωση να την κληροδοτήσω στις επόμενες γενιές. Άρα θέλει μεγάλη προσοχή. Οπωσδήποτε όμως είναι με υπερηφάνεια που επιτελούμε αυτό το έργο και θεωρώ μεγάλη τιμή, ευλογία και πρόκληση που μου ανατέθηκε αυτός ο ρόλος, για τον οποίο θεωρώ ότι πρέπει να καταβάλω το άπαν των δυνάμεών μου και να τον φέρω εις πέρας. Από τον καιρό που ήμουν παιδί, ουδέποτε σκέφτηκα να ασχοληθώ με οτιδήποτε άλλο εκτός από το να μπω στην οικογενειακή επιχείρηση.
Πρωτοπορία, πάθος, σεβασμός
Κάθε οργανισμός μέσα από την πορεία του, τη μακρόχρονη ιστορία του, δημιουργεί μια κουλτούρα, ένα DNA, το DNA του. Ποιο είναι το DNA, η κουλτούρα του οργανισμού Λούη;
Είναι η κουλτούρα που ανέπτυξε ο μακαρίτης ο πατέρας μου, ο Λούης Λοΐζου, και στηρίζεται σε δύο πυλώνες: Ο ένας είναι η πρωτοπορία, η καινοτομία, οι νέες ιδέες και ο άλλος το πάθος και η αγάπη γι’ αυτό που κάνεις, δηλαδή να εξυπηρετήσεις κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο τους ταξιδιώτες, είτε είναι ξένοι που έρχονται στην Κύπρο είτε Κύπριοι που ταξιδεύουν στο εξωτερικό. Αυτό είναι το DNA και η κουλτούρα της εταιρείας. Ο σεβασμός προς τον άνθρωπο, προς τον πελάτη. Ένας άνθρωπος που θα πάει ταξίδι μία εβδομάδα, που θα πάει διακοπές, γι’ αυτόν αυτή η εβδομάδα είναι πολύτιμη. Επομένως πρέπει να σιγουρευτείς ότι τα πάντα θα πάνε τέλεια.
Με το χαμόγελο στα χείλη
Τι θυμάστε από τον πατέρα σας; Τι σας έχει μείνει αξέχαστο και το κουβαλάτε μαζί σας;
Ο πατέρας μου ήταν ένας άνθρωπος που είχε πάντα ένα χαμόγελο στα χείλη. Παρά τα προβλήματα υγείας του, πάντα κυκλοφορούσε με ένα χαμόγελο. Ήταν ένας άνθρωπος μειλίχιος, ήρεμος, σπάνια νευρίαζε και πάνω απ’ όλα ήταν ταπεινός. Και αυτά είναι που μας κληροδότησε. Τώρα εάν πετύχαμε να τα εφαρμόσουμε ή όχι είναι θέμα προς συζήτηση, διότι κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός. Αλλά θεωρώ ότι αυτά τα τρία πράγματα που πρέσβευε ο πατέρας μου είναι η συνταγή επιτυχίας σε έναν άνθρωπο και όσο μπορούμε, τουλάχιστον εγώ προσωπικά, προσπαθώ να τα εφαρμόσω.
Μια ιστορία πίσω από το Λήδρα Πάλας
Ποια ιστορία προσωπική με τον πατέρα σας, σας έχει μείνει αξέχαστη;
Ο πατέρας μου ήταν πολύ αυστηρός κριτής μαζί μου. Δεν μου έδειχνε και δεν με άφηνε να πιστεύω ότι με ευκολία θα γίνω ας πούμε ένας επιτυχημένος επιχειρηματίας. Την ίδια στιγμή, μου έδινε την ευκαιρία να αποκτήσω όλα τα απαραίτητα εφόδια. Με έστειλε εσωτερικό μαθητή στο Αμερικάνικο Κολέγιο στην Αθήνα, που για μένα ήταν η πιο φανταστική εμπειρία διότι ήταν ένα εξαιρετικό σχολείο. Ήταν ένα σχολείο όπου υπήρχε μεγάλος συναγωνισμός, διότι σε αυτό έρχονταν οι καλύτεροι μαθητές της Ελλάδας. Και επειδή από 14 ετών ήμουν και εσωτερικός μαθητής στο σχολείο στην Αθήνα, έζησα τον κόσμο από μικρή ηλικία.
Δε θα ξεχάσω ένα γεγονός που σχετίζεται με το Λήδρα Πάλας, όταν το ξενοδοχείο τέθηκε προς πώληση το 1969. Ο πατέρας μου είχε τότε ένα μικρό ξενοδοχείο περίπου 30 δωματίων, το Louis Hotel στην οδό Λήδρας στη Λευκωσία. Εγώ τότε, σε ηλικία 25 χρονών, είπα στον πατέρα μου ότι έπρεπε να ενδιαφερθούμε για να αγοράσουμε το Λήδρα Πάλας. Θυμάμαι ότι γύρισε και με είδε με ένα αυστηρό και κριτικό ύφος και μου είπε: «Μα πετάς τόσο ψηλά στα σύννεφα γιε μου; Πώς θα αγοράσουμε εμείς το Λήδρα Πάλας; Ορισμένες φορές, δεν ξέρω τι να σου πω…». Εγώ του απάντησα ότι «πρέπει να το ψάξουμε, να το τρέξουμε και να μην το αφήσουμε να περάσει απαρατήρητο». Στη συνέχεια ωστόσο και χωρίς να μου πει οτιδήποτε, ξεκίνησε να το εξετάζει. Και τελικά το αγόρασε. Αυτό το περιστατικό είναι ενδεικτικό αυτού που ανέφερα. Ότι δηλαδή ενώ εκτιμούσε αυτά που έκανα, πάντα προσπαθούσε να παραμένω προσγειωμένος.
Έκλαψα από χαρά και συγκίνηση
Η πιο σημαντική δική σας στιγμή μέσα στον Οργανισμό ποια ήταν;
Κι εγώ είχα αρκετές σημαντικές στιγμές. Ευχάριστες και δυσάρεστες. Περάσαμε πολλά, πάνω και κάτω. Δεν ξέρω αν μπορώ να πω η τάδε ήταν η πιο ευχάριστη. Μπορώ όμως να πω ότι από τις λίγες φορές που έκλαψα από χαρά ήταν το 1985 όταν αγοράσαμε το πρώτο μας πλοίο, το Princesa Marissa. Και πρέπει να πω πως όταν το παραλάβαμε στη Στοκχόλμη που είχα πάει και ήμουν πάνω στο πλοίο και ξεκινήσαμε το ταξίδι για την Κύπρο, ήταν μια συγκλονιστική στιγμή. Ο πατέρας μου από παλιά είχε ασχοληθεί, όπως κι εμείς μετά, με την αντιπροσώπευση ατμοπλοϊκών εταιρειών. Εγώ όμως από νωρίς ήθελα να ελέγχουμε εμείς αυτόν τον τομέα, να έχουμε δικό μας πλοίο. Ήταν ένα πάρα πολύ δύσκολο εγχείρημα. Δεν ήταν εύκολο να βρούμε τα λεφτά για να χρηματοδοτήσουμε αυτήν την αγορά. Όταν επομένως συνειδητοποίησα εκείνη τη στιγμή ότι ένα όραμα είχε εκπληρωθεί, έκλαψα από χαρά. Από την άλλη, πολλές είναι οι δύσκολες στιγμές και στο παρελθόν και στο παρόν. Θα έλεγα ότι η πολύ δύσκολη στιγμή ήταν το 2013. Βέβαια η πιο δύσκολη από τις δύσκολες ήταν η τουρκική εισβολή του 1974.
Ο πατέρας μου πέθανε το 1971 όταν εγώ ήμουν 27 χρονών. Τότε είχα υποστεί μεγάλο πόλεμο από ορισμένους ανταγωνιστές μας. Έγραφαν γράμματα στις εταιρείες που αντιπροσωπεύαμε ζητώντας τους να μας εγκαταλείψουν επειδή πέθανε ο Λούης. Προσπαθούσαν να τους πείσουν ότι «έκλεισε η εταιρεία»και να μας εγκαταλείψουν και έπρεπε εγώ να τους πείσω ότι η εταιρεία συνεχίζει κανονικά και ότι μπορώ να αντεπεξέλθω. Φάνηκα τυχερός διότι είχα δίπλα μου εξαιρετικούς συνεργάτες που μου είχε αφήσει ο πατέρας μου. Και όλοι μαζί καταφέραμε να συνεχίσει η εταιρεία με επιτυχία την πορεία της.
Κι ενώ καταφέραμε και μπορέσαμε να ξεπεράσουμε τα προβλήματα από τον θάνατο του πατέρα μου κι αρχίσαμε να αναπτυσσόμαστε, τρία χρόνια μετά, το 1974, έγινε η εισβολή και μείναμε χωρίς δουλειά. Είχαμε προβληματιστεί πολύ τότε πώς θα συνεχίζαμε και μεταξύ άλλων, σκεφθήκαμε να κάνουμε δουλειές και εκτός Κύπρου, στην Αγγλία και την Ελλάδα. Και προσπαθήσαμε να το κάνουμε. Επίσης προσπαθήσαμε να επεκταθούμε και σε άλλα πράγματα, σε βιομηχανίες κλπ. Εκείνο όμως που διαπίστωσα είναι πως όποτε επενδύσαμε σε άλλες δραστηριότητες, στην ουσία χάσαμε χρήματα. Και έτσι τελικά κατάλαβα ότι, εγώ τουλάχιστον, πρέπει να κάνω δουλειές που καταλαβαίνω, που αγαπώ, που με ενδιαφέρουν και όχι δουλειά μόνο για να έχω κέρδος. Είναι αυτό που έλεγα και πριν, πως για να πετύχεις πρέπει να έχεις πάθος σε αυτό που κάνεις. Αυτό βέβαια προϋποθέτει και πολλές-πολλές θυσίες.
Πολύ δύσκολα τα πράγματα
Να πάμε και στο σήμερα. Πριν καλά-καλά σταθεί στα πόδια της η οικονομία ήρθε ο κορωνοϊός. Χαρακτηριστικό αυτής της κρίσης είναι ότι έχει πλήξει καίρια τον τουρισμό, δηλαδή τον τομέα σας. Πώς βλέπετε εσείς την κατάσταση;
Η κατάσταση σήμερα είναι πάρα πολύ δύσκολη. Ήταν τεράστιες οι ζημιές το 2020 καθώς τα πλοία ήταν δεμένα στα λιμάνια, τα ξενοδοχεία το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου ήταν κλειστά και όταν άνοιξαν για λίγο, αυτό έγινε με πολύ χαμηλές πληρότητες. Τα εισοδήματα κατρακύλησαν και την ίδια στιγμή τα έξοδα συνέχισαν να τρέχουν. Υπήρξε βοήθεια από το κράτος, αλλά αυτή ήταν πολύ μικρή και πολύ πιο χαμηλή από τη βοήθεια που πήραν οι επιχειρήσεις στην Ευρώπη. Η Ελλάδα πρόσφερε αρκετά μεγαλύτερη στήριξη στις επιχειρήσεις σε σχέση με την Κύπρο. Πήραμε κι εμείς βοήθεια για τις δραστηριότητές μας στην Ελλάδα. Η δε στήριξη σε άλλες χώρες στην Ευρώπη προς τις επιχειρήσεις ήταν πολύ υψηλότερη. Η Κύπρος δεν είχε τη δυνατότητα να το κάνει διότι θα έμπαινε σε μεγάλα χρέη και η Κυβέρνηση ήθελε να το αποφύγει. Αυτό που ουσιαστικά υπήρξε ήταν κυρίως η επιδότηση των μισθών των εργαζομένων, που εν πάση περιπτώσει θα γινόταν σε μεγάλο βαθμό και μέσα από το ανεργιακό επίδομα.
Θέλω όμως σε αυτό το σημείο να τονίσω ότι εμείς ως Όμιλος συνειδητά δεν έχουμε προβεί σε απολύσεις προσωπικού σε καμία μας δραστηριότητα. Κρατήσαμε το προσωπικό, διότι το δικό μας το προϊόν έχει σχέση με τον άνθρωπο. Αυτόν τον κόσμο που τον έχεις τόσα χρόνια και ξέρει τη δουλειά δεν μπορείς να τον χάσεις. Δεν είναι σωστό προς εκείνους αλλά και προς την εταιρεία. Διότι είναι αυτοί οι άνθρωποι που θα σε στηρίξουν, που αύριο θα κάνουν τη δουλειά. Οπότε, εκτός από την επιδότηση των μισθών, βασικά δεν είχαμε άλλη ουσιαστική στήριξη. Ό,τι δόθηκε αποτελούσε μία μικρή βοήθεια. Οι κρατικές εγγυήσεις που έπρεπε να είχαν δοθεί πριν από ένα χρόνο, μόλις πρόσφατα εγκρίθηκαν από τη Βουλή. Είμαστε η μόνη χώρα στην Ευρώπη που δεν εισήγαγε το μέτρο έγκαιρα, ενδεικτικό της νοοτροπίας που υπάρχει στην Κύπρο. Άλλο ενδεικτικό αυτής της νοοτροπίας είναι το σλόγκαν ότι πρέπει να βοηθηθούν οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και οι αυτοεργοδοτούμενοι και όχι οι μεγάλες. Τις μεγάλες επιχειρήσεις πρέπει δηλαδή να τις αφήσουμε να καταρρεύσουν; Τόσο δύσκολο είναι να κατανοήσουν ότι είναι οι μεγάλες που εργοδοτούν τις δεκάδες χιλιάδες κόσμου; Ότι είναι οι μεγάλες κυρίως επιχειρήσεις που ουσιαστικά στηρίζουν την οικονομία μίας χώρας; Δεν κατανοούν ότι αν δεν στηρίξουμε τις μεγάλες εταιρείες θα χάσουμε το παιχνίδι;
Την επόμενη μέρα πως την βλέπετε;
Εμείς βασικά φανήκαμε τυχεροί και εγώ θεωρώ προσωπικά ότι είχα ευλογία από τον παππού μου τον μακαρίτη τον Παπακώστα που ήταν ιερέας, οικονόμος στον Άγιο Λάζαρο στη Λάρνακα, ένας άγιος άνθρωπος. Πρέπει να μου άφησε μεγάλη ευχή διότι, δύο βδομάδες πριν την έναρξη της πανδημίας, δηλαδή πέρσι τον Ιανουάριο του ‘20, ολοκληρώσαμε μια μεγάλη πώληση πέντε ξενοδοχείων στην Ελλάδα, η οποία μας έφερε ένα μεγάλο εισόδημα γύρω στα €180 εκατ., με ένα κέρδος περίπου €84 εκατ. Με αυτά τα χρήματα μειώσαμε σημαντικά τον δανεισμό μας και μας βοηθούν να ανταποκριθούμε στις υποχρεώσεις μας κατά τη δύσκολη περίοδο της πανδημίας. Ήταν μία πολύ ευτυχής σύμπτωση. Η πράξη αυτή έκλεισε δύο εβδομάδες πριν ξεκινήσει να εξαπλώνεται η πανδημία.
Από την άλλη, θεωρώ ότι όχι σήμερα, αλλά μετά από κάποιο χρονικό διάστημα, είτε αυτό είναι σε δύο μήνες είτε σε ένα χρόνο, σε αυτά τα πλαίσια, το θέμα του κορωνοϊού θα ελεγχθεί. Δεν θα εξαφανιστεί αλλά θα ελεγχθεί και ο τουρισμός θα επανέλθει πιο δυνατά. Ο κόσμος, που εδώ και περισσότερο από ενάμιση χρόνο είναι περιορισμένος σε μέτρα και lockdown, θέλει να βγει έξω, θέλει να κινηθεί ελεύθερα. Και αυτό είναι κάτι το οποίο το βλέπουμε και σε όλες τις μετρήσεις και έρευνες που γίνονται. Γι’ αυτό θεωρώ ότι ο τουρισμός θα επανέλθει. Βεβαίως θα επανέλθει για όλους τους προορισμούς, δεν θα είναι μόνο για την Κύπρο ή για την Ελλάδα. Επομένως, πρέπει να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε τον ανταγωνισμό και γι’ αυτό τον λόγο εμείς αξιοποιήσαμε τον «νεκρό» χρόνο που πέρασε. Προχωρήσαμε σε αναβαθμίσεις σε ξενοδοχεία και ενοικιάσαμε κι άλλα, με αποτέλεσμα αυτή τη στιγμή να έχουμε 23 ξενοδοχεία, 18 στην Κύπρο και 5 στην Ελλάδα και να είμαστε έτοιμοι για την επόμενη μέρα της πανδημίας. Επίσης, πέρσι τον Ιούλιο αγοράσαμε ένα τρίτο εξαιρετικό κρουαζιερόπλοιο σε πολύ καλή τιμή.
Κεντρικά Γραφεία Διοίκησης
Λεωφόρος Λεμεσού 11, 2112 Λευκωσία,
Τ.Θ. 21301, 1506 Λευκωσία, Κύπρος
Τηλέφωνο
+357 25 22818140
